نت نقطه دار به نت هایی گفته می شود که در سمت راست نت یک نقطه یا به اصطلاح یک سکوت وجود داشته باشد. این مورد باعث می شود تا نصف ارزش زمانی همان نت یا سکوت به آن اضافه شود. اگر دو نقطه در سمت راست نت قرار بگیرد ارزش زمانی برابر با نصف به علاوه نصف نصف آن نت می شود.
به طور معمول و از لحاظ تئوریک، در این مدل از نت محدودیتی برای تعداد نقطه ها وجود ندارد ولی معمولاً حداکثر از سه نقطه در نت نویسی استفاده می شود. اما با استفاده از این نوع نت و خط اتحاد و همچنین خط اتصال به راحتی می توان از محدوده این علامت ها پا را فراتر نهاد. در واقع هر کدام از شکل های نت نقطه دار و سکوتی که بین آنها قرار دارد، فقط قابل تقسیم بر 2 و مضرب های آن هم مانند 4، 8، 16 و غیره است. در ضمن برای مشاهده تمامی قسمت های روی لینک آبی رنگ آموزش پایه موسیقی کلیک کنید.
اما در این حال سوالاتی به وجود می آید:
- اگر بخواهیم نت و یا سکوت موسیقی ما به عدد 3 و یا مضرب های آن تقسیم شود چه باید کرد؟
- اگر مایل باشیم یک نت و یا سکوت، یکی و یا نصفی از آن را داشته باشیم چه باید کرد؟
- این نصفی که از آن صحبت کردیم را چه طور باید نشان داد؟
تمامی این سوالات را با استفاده از مفهوم نت نقطه دار می توان عملی کرد.
نقطه (Dot) در بحث نت نقطه دار چیست؟
در واقع نقطه در بحث نت نقطه دار این توانایی را دارد که نت را به 3 و مضارب 3 تقسیم بندی کند و همان طوری که در بالا هم اشاره کردیم اگر نقطه در سمت راست یک نت یا سکوت قرار داشته باشد، نصف آن نت یا سکوت را می تواند به خود آن نت اضافه کند و برابر می شود با آن نت و نصفی و یا سکوت و نصفی.
شاید این موضوع یک مقدار گیج کننده باشد برای همین به این مثال توجه کنید. اگر کنار یک نت سیاه یک نقطه قرار دهیم، نت سیاه تبدیل می شود به یک سیاه و نصفی. حالا به این سوال پاسخ دهید که نصف یک نت سیاه چه چیزی می شود؟ دقیقاً درست است، نت چنگ. این یعنی یک سیاه و یک چنگ و یا سه تا چنگ.
به عنوان نمونه به نت سفید نقطه دار توجه کنید. این نت برابر است با یک سفید به علاوه نصف خود. یعنی یک نت سفید و یک نت سیاه. پس می توان نت سفید را به اندازه زمان یک نت سفید به علاوه یک نت سیاه کشید تا در کل به سه عدد نت سیاه تبدیل شود. به همین راحتی مفهوم مضرب سه مشخص شد.
با تمام تفاسیری که بیان شد نت نقطه دار به نتی گفته می شود که به اندازه نصف خودش به آن اضافه شده و زمانش هم طولانی تر می شود. همچنین این نت این توانایی را دارد که نت را به سه قسمت کاملاً مساوی تقسیم بندی کند. این موضوع در مورد سکوت ها هم به همین منوال خواهد بود.
نت دو نقطه
این نوع نت ها در واقع نت هایی هستند که دو نقطه در کنار آنها قرار داشته باشد. اولین نقطه ای که به نوعی نزدیکترین نقطه به نت هم هست، نصف نت را به خودش اضافه می کند و دومین نقطه که دورتر از آن است، یک چهارم نت را به خودش اضافه می کند. خیلی ساده تر اگر بخواهیم صحبت کنیم می توان گفت که نقطه اول نصف نت و نقطه دوم نصف نقطه اول را اضافه می کند.
به عنوان مثال اگر یک نت سفید دو نقطه داشته باشد آن را به اندازه یک نت سفید به علاوه نصف یک نت سفید و یک چهارم یک نت سفید می کشیم. این نت تبدیل می شود به یک نت سفید به علاوه نت سیاه به علاوه یک نت چنگ. در واقع این نت به هفت قسمت مساوی تقسیم بندی شده است.
پیشتر به این موضوع اشاره کردیم که یکی از نشانه هایی که به ارزش زمانی نت و همچنین سکوت ها تنوع و گستردگی می بخشد، نقطه است. در ابتدای کار نت نقطه دار را مورد بررسی خودمان قرار دادیم و در حال حاضر به بررسی خط اتحاد و همچنین خط اتصال خواهیم پرداخت.
خط اتحاد (Tie)
در حقیقت خط اتحاد (Tie) یک منحنی است که در بالا و پایین دو نت همنام و همچنین هم صدا قرار داده می شود و توانایی جمع کردن زمان آن دو نت را دارد. نکته ای که باید مد نظر داشته باشید این است که دو نت باید همنام هم باشند و هیچ لزومی ندارد که ارزش زمانی آنها یکی باشد.
به طور مثال اگر بالای یک نت سل چنگ و یک نت سفید یک خط اتحاد وجود داشته باشد، اولین سل را می نوازیم و زمان نت دومی را به نت اولی اضافه می کنیم. این یعنی همان سل اولی را به اندازه یک نت سفید و یک نت چنگ می کشیم. همچنین این خط این امکان را در اختیار ما قرار می دهد که به راحتی بتوان یک زمان دلخواه را به نت اضافه کرد.
خط اتصال (Slur)
خط اتصال به خطوط منحنی که در بالا یا پایین دو یا چند نت غیر هم صدا و همچنین غیر همنام قرار می گیرد گفته می شود. این خط توانایی این را دارد که صدای نت ها را (نه زمان آنها را) به یکدیگر وصل کند. نقش اصلی خط اتصال این است که نت های مورد نظر به هنگام اجرا، یک اجرای به هم پیوسته را داشته باشند.
موردی که می توان برای این نوع نت ها بیان کرد این است که اگر این نت ها برای آواز و یا سازهای بادی نوشته شود، خواننده و یا نوازنده آن باید آنها را با یک نفس اجرا کند. نوازنده در سازهای زهی آرشه ای مانند ویولن و همچنین ویولنسل، باید نت ها را با یک آرشه و بدون توقف بنوازد و برای هر ساز دیگر هم روشی مخصوص برای اجرای نت های متصل وجود دارد.
تمرین هایی برای نت نقطه دار، خط اتحاد و خط اتصال
در پایان مقاله که تفاوت نقطه، نت نقطه دار، خط اتحاد و همچنین خط اتصال را متوجه شدید برای بهتر عمل کردن می توانید از چند تمرین زیر استفاده کنید.
- مشخص نمایید که هر نت نقطه دار در موسیقی برابر با چه نت هایی است
- با استفاده از خط اتحاد یک عدد نت را به نت های چنگ، سیاه نقطه دار، چنگ نقطه دار و دو لا چنگ اضافه نمایید به گونه ای که ارزش کل برابر با یک نت سفید شود
- با استفاده از خط اتحاد دو عدد نت را به نت های سیاه، چنگ، سه لا چنگ، سیاه نقطه دار و چنگ نقطه دار اضافه نمایید به گونه ای که ارزش کل برابر با یک نت سفید شود
- مشخص نمایید که حاصل جمع نت های سیاه نقطه دار + چنگ چنگ نقطه دار + دو لا چنگ سیاه دو نقطه + دو لا چنگ سفید دو نقطه + سیاه نقطه دار دو لا چنگ نقطه دار + سه لا چنگ نقطه دار برابر با چه نت یا نت هایی می باشد.
- در قطعه زیر (تصویر زیر) خط اتحاد و خط اتصال را مشخص نمایید.
