نت در موسیقی ، خطوط حامل ، کلید موسیقی و خطوط اضافه (جلسه اول)
آیا میدانستید موسیقی دارای یک زبان تخصصی مانند زبان فارسی یا انگلیسی به نام تئوری موسیقی است؟ برای اینکه بتوانید وارد حوزه موسیقی شوید در ابتدا باید زبان آن را یاد بگیرید البته برای یادگیری دستور زبان موسیقی باید زمان بزارید و تا می توانید تمرین کنید تا بتوانید به بهترین نتیجه برسید.
دستور زبان موسیقی به نوعی کامل ترین زبان دنیا محسوب می شود. در واقع تمام نوازندگان، موسیقیدانان و فعالان حرفه ای حوزه موسیقی در هر جای دنیا که زندگی کنند فارغ از اینکه به چه زبانی صحبت می کنند، داری زبان واحدی هستند و به این زبان مسلطند و کلام های موسیقایی خود را از طریق زبان موسیقی بیان می کنند. به این زبان الفبای موسیقی یا نت در موسیقی می گویند که در این پست قصد داریم کاربرد نت در موسیقی را به شما آموزش دهیم و از زوایای مختلف به آن پرداخته شود. اگر میخواهید بدانید که چرا باید تئوری موسیقی بدانیم؟ کلیک کنید.
راه حل یادگیری تئوری و نت در موسیقی
شما برای یادگیری تئوری موسیقی دو راه را پیش رو خود خواهید داشت که ما قصد داریم بعد از معرفی هر دو روش یکی از این دو روش را به شما پیشنهاد کنیم. اولین روش خرید کتاب و یادگیری از طریق آن است که اگر قرار باشد با این روش تئوری موسیقی را یادبگیرد، قطعا مسیر دشوارتری را انتخاب کرده اید و برای رسیدن به اهداف خود باید زمان بیشتری را صرف آموزش کنید.
دلیل اصلی این سختی نداشتن تعامل با نویسنده است که باعث سختی بیشتر این موضوع می شود. اما روش دوم استفاده از پکیج های آموزشی و کلاس های آنلاین یا حضوری است که اساتید موسیقی برگزار می کنند که قطعا یادگیری این مدل از آموزش به دلیل داشتن تعامل بیشتر با استاد آسان تر است . شما با روش دوم میتوانید راه یادگیری خود را هموارتر کنید دلیلش هم آن است که می توانید تمامی مفاهیم را به صورت حضوری و یا آنلاین مشاهده کنید و حتی با استاد آن دوره به شکل های مختلف در ارتباط باشید. اگر میخواهید در مورد فاصله در موسیقی اطلاعاتی کسب کنید کلیک کنید.
نکته قابل توجه
یادگیری تئوری موسیقی،آکورد، نت و کشش بدون وجود استاد، چالش ها و سختی های مخصوص به خود را دارد که در اکثر اوقات باعث رها کردن آموزش تئوری موسیقی توسط هنرجو می شود. ولی اگر با کمک یک استاد شروع به یادگیری تئوری موسیقی کنید به طبع میتوانید با مشکلات کمتری مسیری آموزشی را پست سر بگذارید.
توجه داشته باشید که ترس و استرس را کنار بگذارید و از یادگیری اصولی و پایه ای موسیقی ترسی نداشته باشید. چون در ابتدا یادگیری هر مبحث جدیدی سخت است و این موضوع طبیعی است و فرقی ندارد که در این حوزه استعداد دارید یا خیر. اما اگر از روش درست وارد مسیر شوید میتوانید به یکی از بهترین های موسیقی تبدیل شوید.
آشنایی با الفبا یا نت در موسیقی
شاید برای شما سوال پیش بیاید که نت چیست؟ در ابتدا بهتر است بدانید که نت در زبان موسیقی یکی از ارکان اصلی محسوب می شود و همانطور که در قسمت بالا به آن اشاره شد، تمام نوازندگان جهان با این زبان اشنایی هستند و بر طبق و اصول اصلی این زبان به نوازندگی می پردازند.
در نتیجه الفبای موسیقی مربوط به کشور خاصی نیست و شما میتوانید با یادگیری این زبان در هر قسمت از کره خاکی به نوازندگی و ساخت موسیقی بپردازید و تمامی آهنگسازان هم به سادگی زبان شما را متوجه شوند و از استدلال شما برای ساخت و نواختن موسیقی هم باخبر خواهند شد. آشنایی با نت در موسیقی برای شروع موسیقی امری حیاتی می باشد.
در اینجا قصد داریم شما را با نام های هفت گانه آشنا کنیم، شاید برای شما این سوال پیش بیاید که هفت گانه چیست؟ اگر به صدا های موسیقی توجه کنید متوجه میشوید که از بم ترین تا زیر ترین صدا های موجود در موسیقی دارای هفت نام می باشد که با نام هفت گانه شناخته می شوند. البته این نام گذاری به دو روش الفبایی و هجایی می باشد، تفاوت این دو بر اساس نوع تلفظ است که در قسمت پایین میتوانید با این دو بیشتر آشنا شوید.
- نام گذاری الفبایی : Do= C Re= D E= Mi F= Fa G= Sol A= La B= Si
- نام گذاری هجایی : Do Re Mi Fa Sol La Si سی لا سل فا می ر دو
نکته قابل توجه این است که صدای هر کدام از نُت ها ثابت است ولی می تواند زیر و بم شود. برای مثال نُت می در بم ترین و زیر ترین حالت ممکن دارای صدایی یکسان می باشد.
خط حامل چیست
یکی از اجزای اصلی تئوری موسیقی خط حامل است که باید با آن آشنا شوید. همانطور که در قسمت پایین مشاهده می کنید شماره گذاری خطوط از پایین به سمت بالاست و در هر شرایطی تعداد این خطوط 5 خط می باشد، توجه داشته باشید که هر خط مخصوص یک صدای خاص است و فاصله میان خطوط مخصوص به صدایی دیگر است. حالا که با خط حامل آشنا شده اید بهتر است بدانید دلیل این نامگذاری چیست؟ در واقع خط حامل به معنی خط حمل کننده نُت های موسیقی است.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید علامت هایی در ابتدا و انتها خطوط حامل وجود دارد که نشان دهنده کشش نت است و شما با کمک این علائم میتوانید صدا نت و صدای کشش را همزمان نشان دهید. پس در نتیجه 5 خط حامل به همراه 4 فاصله بین آنها یک نُت در پایین خط 1 و یک نُت در بالای خط 5 است که جمعا 11 نقطه برای قرار گیری نُت های موسیقی می باشد.
استفاده از کلید سُل در تئوری موسیقی ( Music Clef )
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید ، کلید در ابتدای 5 خط حامل قرار دارد و نشاندهنده خطها و فواصل میانی بین آنها می باشد که چه صدایی را نشان می دهد و اگر کلید عوض شود به همان نسبت صداها هم عوض خواهد شد.
پرکاربردترین کلیدها در موسیقی ، کلید سُل ( G Clef ) و کلید فا ( F Clef )هستند. در تصویر زیر یک نمونه از کلید سل را بر روی خط حامل قرار داده ایم که با این کار قصد داریم نت های دیگر را بر روی خط حامل قرار دهیم. توجه داشته باشید برای سازهایی همچون ویولن و گیتار از کلید سل استفاده می شود که در قسمت پایین نحوه قرار گیری نت های هفت گانه را با هم مرور خواهیم کرد.
کلید سُل
همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید بقیه نت ها بعد از کلید سل قرار گرفته اند، اولین نت MI می باشد که با حرف E در خط اول از خطوط حامل قرار داده شده است و نت LA که با حرف A نشان داده شده در خط چهارم خطوط حامل قرار دارد. توجه داشته باشید زمانی که کلید سُل را در خطوط حامل قرار میدهیم نُت موجود در خط سوم سل محسوب میشود. خطوط از پایین به بالا شمارش می شود.
قرارگیری نتها در کلید سل
کاربرد کلید فا چیست
کاربرد کلید فا همانند کلید سل است اما برای سازهایی با صدای بم مانند ویولن سل و کنتراباس استفاده میشود. همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید کلید فا روی خط چهارم و سوم وجود دارد در اینجا خط سوم دارای کاربرد کمتری است و به همین دلیل از آن صرف نظر می کنیم و در این قسمت قصد داریم شروع کلید فا از خط چهارم را بررسی کنیم.
توجه داشته باشید که هر زمان کلید فا در ابتدای یک قطعه باشد ، هر چیزی روی خط 4 قرار بگیرد “فا” است و بقیه نُت ها هم به ترتیب مشخص می شوند. برای مثال وقتی کلید ما در خط حامل سُل باشد خط 4 “ر” است و اگر کلید ما فا باشد خط 4 نت “فا ” می باشد. یا در Clef یا کلید موسیقی فا خط 2 نشاهنده نتُ “سی” می باشد.
قرارگیری نتها در کلید فا
کلید فا
خطوط اضافه ، کمکی یا تکمیلی (Ledger Line)
کاربرد خطوط اضافه
در این قسمت تصمیم گرفته ایم تا در مورد خطوط اضافه اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم، در ابتدا بهتر است بدانید که روی هر خط حامل 11 نت قرار می گیرد اما اگر قصد دارید نت های بیشتری را روی خط حامل قرار دهید باید از خطوط کمکی استفاده کنید که برای این کار باید از خطوط کمکی در بالا و پایین خط حامل استفاده کنیم. البته بستگی دارد شما قصد داشته باشید چه تعداد نت را روی خط حامل قرار دهید، برای مثال اگر قرار باشد 27 نت روی خط حامل قرار بگیرد شما باید از بالا و پایین چهار خط به خطوط حامل اضافه کنید که این مسئله در تصویر زیر قابل مشاهده است.
در ضمن استفاده زیاد از خطوط اضافه باعث سخت تر شدن نت خوانی می شود و برای آنکه از این موضوع جلوگیری کنید می توانید برای نت های زیر از کلید سُل و برای نت های بم از کلید فا استفاده کنید.در این حالت می گویند که از حامل مضاعف نیز استفاده شده است.
پیشنهاد ما
اگر می خواهید تئوری موسیقی برای آهنگسازی با کامپیوتر به صورت اصولی و با زبانی ساده یاد بگیرید روی لینک آبی رنگ همین بخش کلیک کنید.
![ساخت ریتم گیتار با وی اس تی امپل گیتار [Guitar Ample]](https://beatestan.com/wp-content/uploads/rithm-guitar-420x294.webp)
![میکس کیک در اف ال استودیو [میکس Kick در FLStudio]](https://beatestan.com/wp-content/uploads/kick-mix-flstudio-420x294.jpg)
سلام 🌹 باتشکر از تمام عوامل و اساتید سایت خوب و جالب شما ..
فکر میکنم یک قسمت از متن رو متوجه نشدم یا خطای تایپی بوده
این قسمت رو عرض کردم
👇
(( اولین نت MI می باشد که با حرف E در خط 5 از خطوط حامل قرار داده شده است و نت LA که با حرف A نشان داده شده در خط دوم خطوط حامل قرار دارد. ))
طبق جدول بعدی که خودتون قرار دادین .. ترتیب نتها به شکلی دیگر است !!!
البته شاید من اشتباه میکنم ولی ده بار مرور کردم و با جدول همخوانی نداشت .
با احترام : بابک
سلام و عرض ادب. رفع شد.
با سلام
عالی