فِیز ( Phase ) چیست؟

در این مقاله به بررسی سوالات فِیز چیست؟ ، پولاریتی چیست؟ و اختلاف فاز در موسیقی ( Phase ) خواهیم پرداخت. در ادامه با آموزش آهنگسازی همراه باشید.

فِیز چیست؟ ( Phase )

فیز ( Phase ) در لغت به معنای بازه ی زمانیِ مشخصی است که در آن چیزی پردازش می شود.

در صنعت صدا، فیز ( Phase ) به یک برش زمانی از کوچکترین سیکلِ شکل موج گفته می شود.

همانطور که می دانید صدا معمولا به صورت شکل موج سینوسی (منحنی های برآمده و فرو رفته) ترسیم می شود.فاصله ی زمانیِ شروع هر فرورفتگی تا پایان برآمدگیِ یه منحنی (یا بالعکس) رو فیز نامگذاری می کنند.

در ادامه دانلود کنید : دانلود پلاگین KickStart

اختلاف فیز (اختلاف فاز) چیست؟

اختلاف فیز در یک سورس صدایی به تنهایی بوجود نمی آید.

وقتی اختلاف فاز با سورسی دیگر اتفاق بیافتد، یعنی فیز صدای اول با فیز صدای دوم دارای اختلاف باشند. اگر فرورفتگی شکل موج صدای اول دقیقا با فرورفتگی شکل موج‌ صدای دوم منطبق نباشد، در این حالت اختلاف فاز رخ داده است.

در ادامه بخوانید : آموزش ساخت ساب بیس در اف ال استودیو

اختلاف فاز چگونه سنچیده می شود؟

اگر برآمدگی ها و فرورفتگیِ های یک شکل موج، دقیقا زیر هم قرار بگیرند، یک دایره یا بیضی تشکیل می دهند که به راحتی با درجه بندی به هر نقطه از آن اشاره نمود.همونطور که می دانید یک دایره از ۳۶۰ درجه تشکیل شده، یعنی اگر دایره را به ساعت تشبیه کنیم.

اگر ساعت ۱۲ را صفر درجه در نظر بگیریم هر ساعت نشان دهنده یک درجه خاص می شود.

• ساعت ( ۱ )  =  ۳۰ درجه
• ساعت ( ۲ )  = ۶۰ درجه
• ساعت ( ۳ )  = ۹۰ درجه

و در بازگشت به ساعت ۱۲  –  ۳۶۰ درجه را نمایش می دهد.

به تغییر درجه فیز، فیز شیفت Phase Shift هم گفته می شود.

در ادامه دانلود کنید : دانلود پلاگین فب فیلتر

پولاریتی چیست؟ ( Polarity )

پولاریتی چیست؟ پولاریتی برای راحت کردن موضوع تغییر فیز به کار می رود.

وقتی قصد داریم یک شکل موج را دقیقا برعکسش کنیم طوری که همه فرورفتگی ها به برآمدگی تبدیل شود و بالعکس، پولاریتی یا قطب موج را عوض می کنیم که به آن Polarity Inversion می گویند.

این تغییر همیشه ۱۸۰ درجه و ثابت است.

در ادامه بخوانید : آموزش نصب وی اس تی و پلاگین 

نکته

حال با دانستن تعاریف بالا خیلی راحت تر می می توان اختلاف فاز را درک نمود.

اگر در یک بازه ی زمانی، برآمدگی صدای اول با فرورفتگی صدای دوم (و بالعکس) منطبق شوند، عملاً ما به فاز ۱۸۰ درجه یا همان فاز معکوس رسیدیم و در این حالت طبق قواعد ریاضی، اگر طول و ارتفاع برآمدگی شکل موج صدای اول با طول و ارتفاع فرورفتگی صدای دوم یکی باشند، مجموع این دو موج صفر می شود (تشکیل یه خط صاف می دهد ) که به آن فیز کنسلیشن (Phase Cancellation ) می گویند.

در ادامه بخوانید : آموزش ساخت افکت نویز

مثال اول

اگر یک لاین صدا را در نرم افزار میزبان ( DAW ) داپلیکیت کنیم و بدون تغییر Play نماییم، می بینیم که همان صدای اصلی را بلندتر می شنویم. چون شکل موج ها کاملا بر هم منطبق هستند و برآمدگی ها و تورفتگی های هر موج با هم جمع می شود ، پس صدا بلند تر شنیده می شود.حال اگر پولاریتی یکی از لاین ها را برعکس کنیم ( فیزش را ۱۸۰ درجه تغییر بدیم) و دوباره موزیک رو Play کنیم، در کمال تعجب می بینیم که صدایی پخش نمی شود. چون Phase Cancellation پیش آمده است و معکوس شکل موج با اصل خودش جمع شدند و در نتیجه صفر شده است.

(یک خط ممتد!)

در ادامه دانلود کنید : دانلود وی اس تی سایلنت

مثال دوم

حال فرض کنید آکوردهایی را دقیقا دو بار با مترونوم و فاصله زمانی درست، توسط گیتار بنوازیم. این دو صدای رکورد شده قطعا عین هم نیستند، چون نوازنده هر چقدر هم دقیق باشه، یه اختلاف زمانیِ میلی ثانیه ای بین ضرباتی که بر سیم وارد می کند وجود خواهد داشت و شدت ورود ضربه روی سیم ها هم یکسان نیست.

در این حالت قطعا فیز دو لاین ضبط شده بر هم منطبق نیست، ولی خیلی شبیه هستند.همین اختلاف فاز بین این دو لاین، نه تنها ایراد محسوب نمی شود، بلکه این یک مزیت برای ایجاد بُعد به حساب می آید. و با پن (PAN) کردن هر کدوم از لاین ها به چپ و راست، شاهد یه صدای واید و عمیق خواهیم بود.

در ادامه بیاموزید :  چگونه ریمیکس بسازیم؟ 

نتیجه گیری در مبحث ( فِیز چیست؟ )

تا زمانی که به فیز ۱۸۰ درجه نرسیدیم، فیز مشکلی ایجاد نمی کند و در صورت استفاده ی آگاهانه، در فضاسازی و ایجاد بُعد و خلق اتمسفرِ جذاب کمک هم می نماید.اما فیز ۱۸۰ درجه یعنی شنیده نشدن فرکانس های همزمانی که اگر دانسته انجام شود ممکن است به خلق فضاهای جالبی منتهی شود، اما اگر صداها خیلی شبیه هم باشند یا کاملا یکی شوند، چیزی برای شنیدن باقی نمی ماند.

گردآورنده : مسرور شیدایی