هر آهنگ بی کلام یا با کلام که به آن گوش می‌کنید، بعد از گذراندن چند مرحله در قالب یک فایل نهایی به دست شما می‌رسد. این فایل می‌توان در فرمت‌های ویدئویی و صوتی مختلف و با کیفیت‌های پایین، متوسط یا سطح بالا باشد. میکس و مسترینگ آهنگ آخرین مرحله‌ای است که در فرآیند آهنگسازی طی می‌شود. در این مقاله قصد داریم ابتدا به بررسی اجمالی مراحل ساخت آهنگ در مراحل اولیه بپردازیم. سپس به این سوال پرتکرار پاسخ دهیم که میکس و مسترینگ چیست و چه تفاوتی با هم دارند. در نهایت نیز به بررسی بهترین نحوه یادگیری و آموزش میکس و مسترینگ خواهیم پرداخت.  

نکته مهم

قبل از اینکه به این موضوع پایه ای بپردازیم. باید بگوییم که اگر می‌خواهید بحث میکس و مسترینگ در کیوبیس را به صورت حرفه ای بیاموزید دموی این دوره آموزشی که به صورت ویدیویی قابل دسترس است را ملاحظه نمایید برای اینکار وارد روی دکمه سبز رنگ کلیک کنید تا اطلاعات مرتبط با دوره را مشاهده کنید.  

مراحل ساخت آهنگ از ملودی و تنظیم تا میکس و مسترینگ

پیش از این در مقاله‌ای تحت عنوان نحوه ساخت موسیقی الکترونیک به معرفی مراحل ساخت آهنگ پرداختیم. در این مقاله یاد گرفتیم که فرآیند ساخت موسیقی از مرحله ملودی آغاز می‌شود. یعنی ابتدا لازم است که ملودی آهنگ که بدنه اصلی قطعه موسیقی را تشکیل می‌دهد ساخته شود. ساخت ملودی شاید ساده‌ترین مرحله ساخت آهنگ به نظر بیاید، چرا که نیازی به داشتن دانش موسیقی ندارید و بر اساس حس و حالی که سازنده دارد، می‌تواند یک ملودی را ایجاد کند. همچنین برای ساخت ملودی نیازی به ساز یا ابزار پیچیده ندارید، در بیشتر موارد ملودی با زمزمه کردن ساخته می‌شود و به تنظیم کننده آهنگ توضیح داده می‌شود که زیر و بم اصلی این قطعه به چه شکلی ایجاد می‌شود. پس تنها ابزاری که برای ساخت ملودی نیاز دارید این است که با هر ابزاری که در دسترس است، بتوانید منظور خود را از نحوه اجرای قطعه به تنظیم کننده آهنگ برسانید. حال نوبت تنظیم کننده آهنگ است که بر اساس علم موسیقی و شناخت دقیق و بالایی که با سازهای موسیقی مختلف دارد، نت‌های هر ساز را در کنار هم قرار داده و با تلفیق کردن نت‌ها را در ملودی جای دهد. این فرآیند پیچیده‌ترین بخشی است که برای ساخت یک آهنگ طی می‌شود. تنظیم آهنگ نیاز به داشتن دانش بالا در زمینه موسیقی و آشنا بودن با سازهای مختلف دارد تا آهنگساز که در حال تنظیم موسیقی است بتواند اولا بهترین سازها را برای موسیقی انتخاب کند و ثانیا سازهایی که در قطعه پخش می‌شود را به زیباترین شکل ممکن تنظیم کند.  

میکس و مسترینگ چیست؟

پس از ساخت ملودی و تنظیم آهنگ نت قطعه موسیقی شکل خواهد گرفت. حال نوبت نوازندگان است تا هر یک از آنها با سازی که وظیفه نواختن آن را دارند، شروع به اجرای قطعه کنند. در موسیقی که به صورت زنده اجرا می‌شود، می‌بینیم که سازها مدام در حال جست و خیز هستند؛ گاهی ساکت و آرام می‌شوند و هیچ صوتی از یک ساز به گوش نمی‌رسد، گاهی هم شروع به نواخته شدن آنها می‌شود. در واقع این بخش از موسیقی توسط تنظیم کننده مشخص شده است که آن هم بر اساس ملودی آهنگ پیاده سازی شده که هر ساز قرار است در چه بازه زمانی و با چه شدت و حالتی نواخته شود. اما در قطعه موسیقی که خبری از اجرای زنده نیست اتفاق به نوع دیگری رقم می‌خورد. تا سال‌ها پیش این روند به این شکل بود که هر نوازنده، قطعه‌ای که وظیفه اجرای آن را داشت در استودیو به صورت تکنوازی می‌نواخت و سپس با ضبط اجرای هر ساز کار میکس روی آهنگ آغاز میشد تا اجرای هر ساز را در جای خود قرار دهد که خروجی آن به فرمایت‌هایی مثل midi می‌باشد. اما امروزه و در سال‌های اخیر که موسیقی در حال سوق دادن به شکل الکترونیک است، دیگر نیازی نیست که حتی ضبط آهنگ توسط ساز صورت گیرد. کافی است یکی از ده‌ها برنامه ساخت آهنگ را روی کامپیوتر خود نصب کنید. به کمک یک برنامه می‌توانید قطعات هر ساز را که پیش از این در بهترین استودیوهای دنیا و با بالاترین کیفیت ممکن ضبط شده را اجرا کرده و در همان جا نیز اجرای هر ساز را در بازه زمانی خود قرار داده و کار میکس آهنگ را جهت طی مرحله مسترینگ نهایی کنید.  

در همین زمینه بخوانید، بررسی و شناخت فرکانس Side / Mid  

مسترینگ آهنگ را نمی توان به عنوان مرحله نهایی ساخت آهنگ در نظر گرفت. در واقع این کار مرحله پس تولید آهنگ است که ساخت موسیقی به اتمام رسیده، با این تفاوت که کار انجام شده در این مرحله شامل آماده سازی و انتقال صدای ضبط شده از منبع اصلی به فضای ذخیره سازی‌ای می‌باشد که کار تکثیر آهنگ یا همان کپی از آنجا آغاز می‌شود. شاید از خود بپرسید که با وجود الکترونیک شدن ساخت آهنگ چه نیازی به مرحله مسترینگ داریم؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که شاید در ظاهر کار مسترینگ انجام نشود، اما در واقع وقتی شما با فرمت‌های مختلف از قطعه ساخته شده موسیقی برای تکثیر و پخش آهنگ استفاده می‌کنید، همان کار مسترینگ را انجام می‌دهید. حتی امروزه برخی از بزرگ‌ترین آهنگسازها هم کار مسترینگ را به صورت آنالوگ انجام می‌دهد.  

میکس آهنگ و مسترینگ آهنگ چه تفاوتی دارند؟

نت‌های موسیقی که توسط تنظیم کننده ساخته شده است در فرآیند میکس در کنار هم قرار خواهند گرفت. در واقع در پاسخ به این سوال که میکس آهنگ چیست؟ می‌توان گفت که ترکیب و تلفیق صداهایی که رکورد یا نت‌های هر ساز در تنظیم آهنگ نوشته شده است در فرآیند میکس انجام می‌گیرد. میکس کردن آهنگ شامل موارد زیر است.

1. تفکیک کردن صدای هر ساز از یکدیگر
2. افکت گذاری روی صدا
3. کمپرس کردن
4. تنظیم شدت هر نت(ولوم صدا)
5. اکولایزر کردن صدا

و بسیاری موارد از این دست که روی تغییر آوای تک‌تک نت‌های یک آهنگ تاثیر می‌گذارد.  

در همین زمینه بخوانید، چک لیست اصولی برای میکس و مسترینگ

 

نکته قابل توجه

در واقع در فرآیند میکس آهنگ، هر یک از عناصر یک قطعه موسیقی در جای خود قرار می‌گیرند تا در مرحله نهایی در قالب یک فایل صوتی دیجیتال یا نوار مغناطیسی(آنالوگ) قرار گرفته و اجرا شود تا به آن گوش دهیم. پس از اینکه کار میکس به کمک نرم افزار میکس آهنگ به اتمام رسید، کار مسترینگ آغاز می‌شود که شامل آماده سازی و یکپارچه کردن آهنگ برای به حداکثر رساندن کیفیت آهنگ در فرمت‌ها و پخش با دیوایس‌های مختلف دارد. وظیفه‌ای که در مسترینگ آهنگ انجام می‌شود این است که کیفیت کار را به حداکثر ممکن برساند تا وقتی از قطعه موسیقی در مکان‌های مختلف برای پخش استفاده می‌شود، تفاوتی احساس نشود. همانطور که خودتان هم تجربه کرده‌اید، زمانی که در حال گوش دادن به موسیقی درون خودرو، درون اتاق یا با استفاده از هندزفری هستید، تفاوت‌هایی را می‌بینید که نشان از ضعیف بودن کار مسترینگ روی فرمت مورد نظر دارد. برای آشنایی بهتر و تخصصی با میکس و مسترینگ می‌توانید به مقاله میکس و مسترینگ آهنگ چیست مراجعه کنید.